ชีวประวัติ ปฏิปทาหลวงปู่โกศล สิรินธโร วัดสุทธจินดา อ.เมือง จ.นครราชสีมา

๏ ประวัติและปฏิปทา หลวงปู่โกศล สิรินธโร ๏ 

     วันนี้วันที่ ๓๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๗ เป็นวันครบรอบ ๑๐๐ ปี ชาตกาล พระสาสนโสภณ​ (หลวงปู่โกศล สิรินธโร) วัดสุทธจินดา อ.เมือง จ.นครราชสีมา ร่มโพธิ์ใหญ่โคราช เกือบชั่วชีวิตที่ครองตนอยู่ในสมณเพศอย่างเคร่งครัด “พระสาสนโสภณ​" ทำให้พุทธศาสนิกชนชาวอีสานมีจิตใจสงบร่มเย็นเป็นสุข ด้วยเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจแห่งความศรัทธามั่น แม้จะมิใช่พระเกจิผู้มีอิทธิฤทธิ์โดดเด่นโลดโผน แต่ด้วยคุณงามความดี กอปรความตั้งมั่นในจริยวัตรอันงดงาม จึงเป็นแบบอย่างที่ดีในการปฏิบัติตนสำหรับพระภิกษุ-สามเณรรุ่นหลัง รวมทั้งชาวพุทธได้เจริญรอยตาม

อัตโนประวัติ มีนามเดิมว่า โกศล โพธิ์งาม เกิดเมื่อวันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๔๖๗ ที่หมู่บ้านระเวียง จ.สุรินทร์ โยมบิดา-มารดา ชื่อ นายสอนและนางสงค์ โพธิ์งาม ครอบครัวประกอบอาชีพกสิกรรม มีพี่น้องร่วมบิดามารดา ๗ คน ในวัยเด็ก ได้ศึกษาที่โรงเรียนประชาบาล วัดธรรมวงศา บ้านระเวียง อ.รัตนบุรี จ.สุรินทร์ 

พ.ศ.๒๔๘๑ เรียนจบชั้นประถมบริบรูณ์ และโยมบิดามารดาของท่านได้ให้บุตรชาย บรรพชาเป็นสามเณร ที่วัดธรรมวงศา บ้านระเวียง เมื่อวันที่ ๑๔ พฤษภาคม ๒๔๘๑ โดยมี พระอธิการที อินทปัญโญ วัดบ้านซาด เป็นพระอุปัชฌาย์ 

พ.ศ.๒๔๘๒ หลวงธรรมการ ซึ่งเป็นผู้ที่บุกเบิกนำประชาชนมาตั้งบ้านเรือนและวัดธรรมวงศา บ้านระเวียง ได้ถึงแก่กรรมลง ชาวบ้านบ้านระเวียง ได้ร่วมกันบำเพ็ญกุศลทำฌาปน กิจศพให้อย่างสมเกียรติ 

หนึ่งในหมู่พระสงฆ์ที่มาร่วมพิธีนั้น มีพระมหาดี ญาณาสโย มีศักดิ์เป็นหลานของหลวงธรรมการ ได้เดินทางมาจากวัดสุทธจินดา จ.นครราชสีมา รวมอยู่ด้วยรูปหนึ่ง จึงได้เลือกสามเณรโกศล โพธิ์งาม และสามเณรศลี สุขประสงค์ ไปอยู่ที่วัดสุทธจินดา จ.นครราชสีมาด้วยกัน 

วันที่ ๒๐ กรกฎาคม ๒๔๘๒ เวลา ๑๙.๔๕ น. ท่านได้บรรพชาเป็นสามเณร สังกัดวัดสุทธจินดา (ธรรมยุต) โดยมีพระโพธิวงศาจารย์ ขณะดำรงสมณศักดิ์เป็นพระธรรมฐิติญาณ เป็นพระอุปัชฌาย์ ณ พระอุโบสถวัดสุทธจินดา 

กระทั่งอายุครบ ๒๑ ปีบริบูรณ์ จึงได้เข้าพิธีอุปสมบท เมื่อวันที่ ๒ มกรา คม ๒๔๘๙ โดยมีพระโพธิวงศาจารย์ เจ้าอาวาสวัดสุทธจินดาเป็นพระอุปัชฌาย์, พระมหาดี ญาณาสโย เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระศีลธรรมวงศาจารย์ วัดสุปัฏนาราม จ.อุบลราชธานี เป็นพระอนุสาวนาจารย์ 

หลังอุปสมบท ท่านได้มุ่งมั่นในการศึกษาพระปริยัติธรรม พ.ศ.๒๔๘๓ สามารถสอบได้นักธรรมชั้นตรี พ.ศ.๒๔๘๔ สามารถสอบได้นักธรรมชั้นโท พ.ศ. ๒๔๘๕ สามารถสอบได้นักธรรมชั้นเอก ที่สำนักเรียนวัดสุทธจินดา 

พ.ศ.๒๔๘๙ สอบได้เปรียญธรรม ๔ ประโยค ที่สำนักเรียนวัดสุทธจินดา 

ต่อมาทางสำนักเรียน ได้ส่งตัวไปศึกษาอบรมนักเรียนครูและนักเรียนการปกครอง สำนักเรียนวัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพฯ ภายใต้ความอุปถัมภ์ของมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย 

พ.ศ.๒๔๙๓ ได้เดินทางกลับมายังวัดสุทธจินดา พ.ศ.๒๔๙๔ ได้รับคัดเลือกจากคณะสงฆ์วัดสุทธจินดา มีพระอริยเวที (เขียน ฐิตสีโล) เป็นประธาน ให้เป็นเลขานุการวัดสุทธจินดา และเป็นเลขานุการพระธรรมยุต จังหวัดนครราชสีมาและจังหวัดบุรีรัมย์ รับใช้กิจการคณะสงฆ์และพระศาสนา พัฒนาวัดสุทธจินดา ร่วมกับพระอริยเวที เจ้าอาวาสวัดสุทธจินดา รูปที่ ๓ 

พระมหาโกศล เป็นกรรมการและเลขานุการ ผู้ริเริ่มก่อตั้งมูลนิธิ "สุทธจินดาราชสีมามูลนิธิ" นำดอกผลมาบำรุงวัดสุทธจินดา 

ด้านการศึกษา พ.ศ.๒๔๙๔ เป็นครูสอนพระปริยัติธรรม และเป็นกรรมการตรวจประโยคธรรมสนามหลวง 

ได้รับรางวัล

พ.ศ.๒๕๒๖ รับพัดสำนักเรียนตัวอย่าง พ.ศ.๒๕๓๐ รับพัดวัดพัฒนาตัวอย่าง พ.ศ.๒๕๓๓ ได้รับพระราชทานเสมาธรรมจักรทองคำ สาขาส่งเสริมการศึกษาพระปริยัติธรรม 

พ.ศ.๒๕๔๖ ได้รับปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (พุทธศาสนา) จากมหาวิทยา ลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย 

ลำดับงานปกครองคณะสงฆ์

พ.ศ.๒๕๐๐ เป็นเจ้าคณะธรรมยุตอำเภอเมือง-สีคิ้ว พ.ศ.๒๕๐๘ เป็นเจ้าคณะจังหวัดนครราชสีมา (ธรรมยุต) พ.ศ. ๒๕๑๙ เป็นเจ้าอาวาสวัดสุทธจินดา พระอารามหลวง 

พ.ศ.๒๕๑๙ เป็นรองเจ้าคณะภาค ๑๐-๑๑ (ธรรมยุต) 

ปัจจุบัน เป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค ๘ (ธรรมยุต) ดูแลคณะสงฆ์ ๕ จังหวัด คือ อุดรธานี หนองคาย เลย สกลนคร และหนองบัวลำภู 

ลำดับสมณศักดิ์ พ.ศ.๒๕๐๐ เป็นพระครูสัญญาบัตรที่พระครูสุนทรธรรมโกศล 

พ.ศ.๒๕๑๐ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่พระศิริธรรมวงศาจารย์

พ.ศ.๒๕๑๙ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชพิศาลสุธี 

พ.ศ.๒๕๓๔ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพวราลังการ 

พ.ศ.๒๕๓๙ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมโสภณ 

พ.ศ. ๒๕๖๒ ได้รับสถาปนาขึ้นเป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฏ ที่ พระสาสนโสภณ โกศลวิมลญาณอดุล สุนทรปริยัติกิจ โสภิตตรีปิฎกภาณ วิศาลสังฆการนุกร ธรรมยุตติกคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

กล่าวได้ว่า ท่านเป็นผู้ให้ความสำคัญในการศึกษาพระปริยัติธรรม วัดสุทธจินดา ย้อนกลับในยุคแรกเริ่ม เดิมทีวัดสุทธจินดา ยังไม่มีอาคารเรียนที่เป็นเอกเทศ ได้อาศัยร่มไม้ คือ ต้นไทรใหญ่ ซึ่งอยู่ในวัดสุทธจินดา บริเวณตึกสำนักงานโรงเรียนอนุบาลในปัจจุบัน เป็นสถานที่เรียน 

ต่อมา พระบริคามบริรักษ์ (นาค) มีศรัทธาสร้าง "โรงเรียนพระปริยัติธรรม" เป็นอาคารไม้สูง ๒ ชั้น ถวายเป็นสถานที่ศึกษา (คณะยาว) ครั้งนั้นต่อมา นายเขียว ชิ้นในเมือง ได้สร้างศาลาการเปรียญ ทางวัดก็ได้เปลี่ยนมาใช้ศาลานี้เป็นสถานที่ศึกษาพระปริยัติธรรม 

พระสาสนโสภณ​ (โกศล) ได้สร้างตึกอนุสรณ์ ๘๐ ปี เป็นมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ศูนย์การศึกษาโคราช 

พระสาสนโสภณ​ กล่าวว่า วัดสุทธจินดา ได้จัดให้มีการเรียนการสอน ทั้งแผนกธรรมและบาลี เป็นแห่งแรกในภาคอีสาน ระบบการเรียนการสอนทั้งหมด ถอดแบบมาจากสำนักเรียนบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพฯ 

ปัจจุบัน แผนกธรรม มีการเรียนการสอนตั้งแต่นักธรรมชั้นตรี-เอก ธรรมศึกษาตรี-เอก แผนกบาลี มีการเรียนการสอนตั้งแต่ไวยากรณ์ จนถึงเปรียญธรรม ๕ ประโยค 

"ส่วนนักเรียนที่กำลังเรียน ป.ธ.๖ ขึ้นไป แม้ที่วัดจะไม่มีการเรียนการสอน แต่ได้มีการสนับสนุนให้ศึกษาค้นคว้าด้วยตัวเอง โดยมีอาจารย์คอยแนะแนวเท่านั้น หรือไม่ก็จะส่งตัวไปศึกษาต่อในกรุงเทพฯ หรือถ้ารูปใดไม่ประสงค์จะเข้าไปศึกษาต่อที่กรุงเทพฯ ถ้าสอบผ่าน เปรียญธรรม ๕ ประโยค ก็สนับสนุนให้เข้าศึกษาต่อในมหาวิทยาลัยสงฆ์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ศูนย์ศึกษาโคราช หรือมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครราชสีมา" 

จากการที่พระเดชพระคุณได้ส่งเสริมและสนับสนุนอย่างจริงจัง ทำให้การศึกษาพระปริยัติธรรม ทั้งแผนกนักธรรมและบาลีของคณะสงฆ์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีสถิติการสอบได้สูงขึ้นโดยลำดับ 

พระสาสนโสภณ​ ได้ปฏิบัติตามหน้าที่พระสังฆาธิการ และปฏิบัติศาสนกิจในตำแหน่งหน้าที่ได้เป็นอย่างดียิ่ง เป็นที่เลื่อมใสศรัทธาแห่งสาธุชนชาวอีสานยิ่งนัก

พระสาสนโสภณ​ มรณภาพเมื่อ​วันที่​ ๙ ตุลาคม​ พ.ศ.​ ๒๕๖๓ เวลา​ ๑๑.๕๖ น.​ สิริอายุ​ ๙๖ ปี​ พรรษา ๗๕

วันที่ ๒๒ พฤศจิกายน​ พ.ศ. ๒๕๖๔ เวลา ๑๓.๒๖ น. พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว​โปรดเกล้าโปรดกระหม่อม​ฯพระราชทานเพลิงศพและโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม​ฯให้สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี​[1] เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ไปยังเมรุชั่วคราว วัดสุทธจินดาวรวิหาร ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา เพื่อเป็นประธานในพิธีออกเมรุพระราชทานเพลิงศพ

-------‐‐

ขอนอบน้อมพระอริยสงฆ์ด้วยเศียรเกล้า

อนุโมทนาบุญกุศลจากการอ่าน

กราบขอบพระคุณข้อมูลจาก FB พระกรรมฐานสายหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต

สวัสดี.